Opinie - F1: zien we ooit een Amerikaanse Formule 1 wereldkampioen?

Recent doken er berichten op in de diverse media dat Formula One Management (FOM) bezig is met de introductie van een junior formuleklasse, vergelijkbaar met GP2 of GP3, in de Verenigde Staten, Canada en Brazilië. Het doel is om nieuwe talenten uit deze landen naar de Formule 1 te loodsen via een regionale juniorklasse. Tevens moet het de interesse aanwakkeren van de Noord-Amerikaanse fans in het formuleracen. Het grote doel achter deze campagne is het openbreken van de Noord-Amerikaanse sponsormarkt voor de huidige Formule 1 teams.
Wie vandaag denkt aan racen in de Verenigde Staten, kan eigenlijk alleen maar denken aan ovals en stockcarracen in diverse varianten met de NASCAR Sprint Cup als het ultieme uithangbord. Doordat Danica Patrick afgelopen zondag de pole wist te winnen voor de Daytona 500 staat NASCAR zelfs bij ons Europeanen in de lokale krant. Sommige liefhebbers zijn misschien nog wel op de hoogte van ALMS en Grand-Am. Één keer per jaren horen we iets over Amerikaans formuleracen, en wel als de Indy 500 wordt verreden op de Indianapolis Motor Speedway. Het is dan ook het grootste autosportevenement van de Verenigde Staten.
Formuleracen was ooit, tot midden jaren negentig, bijna net zo populair als NASCAR bij de Amerikaanse fans en het tv-publiek. De Indycars waren zeer populair en de races, teams en coureurs waren van een zeer hoog nivo. Veel Europese en Zuid-Amerikaanse talenten die het net niet hadden gemaakt in de Formule 1, weken uit naar de Indycars. Het succes van de Indycars ging door tot en met 1995, daarna trad het verval op in de Amerikaanse formuleracerij en liep NASCAR met de fans, sponsors en populariteit weg. In 1996 startte de toenmalige CEO van Indianapolis Motor Speedway, Tony George, zijn eigen klasse op, de Indy Racing League (IRL). De Indycars moesten hun naam inleveren en gingen verder als Champcar (CART). Deze bittere tweestrijd duurde tot 2008, doordat aan beide kanten de oorlogskas leeg raakte, was men gedwongen om weer met elkaar te fuseren. Vanaf 2008 was er weer één klasse onder de naam van de IndyCar Series, Champcar ging zelfs failliet in die dagen. Gevolg van deze strijd was dat er nauwelijks aandacht in de media was voor formuleracen, sponsors vertrokken en deelnemersaantallen zakten in kwaliteit en kwantiteit. Anno 2013 kunnen we nog steeds niet spreken van een structureel herstel.
Een vergelijkbaar beeld zagen we in de juniorklassen van beide series. In het seizoen 2012 zagen we vaak niet meer dan 15 deelnemers aan de start van de Indy Lights. Op 24 maart gaat het seizoen weer van start en tot op heden zijn er slechts zes bevestigde deelnemers. Daarnaast werd in de afgelopen dagen bekend dat de introductie van het nieuwe pakket chassis/motor wordt uitgesteld naar 2015 in plaats van de beoogde introductie van 2014. De huidige combinatie is actief sinds 2002, het concept wordt dit jaar dus 12 jaar oud. We mogen al bijna spreken van youngtimers. De vertraging van de nieuwe combinatie moet uiteraard gezocht worden in het huidige economische klimaat.

Als het de Amerikanen zelf niet lukt om de formuleracerij weer op orde te krijgen, waarom zou het dan wel lukken door de Europees georiënteerde denkwijze van de FOM? De GP2 Asia is destijds ook geen succes geworden. Een jong Amerikaans talent ziet alleen maar stockcars voorbij komen, roem en rijkdom liggen in NASCAR op je te wachten. Waarom zou de talentvolle 16-jarige Joey Fast uit North Carolina kiezen voor een stap richting een Amerikaanse versie van GP2/GP3 met als doel de Formule 1? De kansen om terecht te komen in de NASCAR Sprint Series zijn nu eenmaal twee keer zo groot als in de Formule 1. NASCAR heeft ruim 40 plaatsen te vergeven in de eredivisie, Formule 1 in de huidige vorm slechts 22. Daarnaast zijn er bij NASCAR maar liefst 36 wedstrijden voor het kampioenschap, in het Formule 1 circus van Bernie mag je maar 19 of 20 keer aan de bak per seizoen. Statistisch gezien is er dus weinig kans dat we een Amerikaan wereldkampioen zien worden in de Formule 1, de talenten komen terecht in andere series.

Gentlemen and Lady Danica Patrick, start your engines at the Daytona 500!